(AA) – Dünya genelinde ekonomik aktiviteye ilişkin olumlu veri akışına karşın gelişmiş ülke merkez bankalarının enflasyonist baskılar karşısında ultra gevşek para politikası duruşunda değişikliğe gidilebileceği endişesiyle küresel pay piyasalarında oynaklığın arttığı görüldü.
ABD’de ADP özel sektör istihdamı 974 bin ile tahminleri geride bırakırken, tarım dışı istihdam beklentilerin altında kalsa da 559 bin ile artış eğilimini sürdürdü. Dünya genelinde Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) verilerinin tarihi yüksek seviyelere çıkması ekonomik toparlanmanın gücünü koruduğuna işaret ederek pay piyasalarını destekledi.
Öte yandan, güçlü iş gücü piyasası ve enflasyonist baskılar Fed’in para politikasına ilişkin belirsizlikleri artırarak, pay piyasalardaki yükselişlerin sınırlı kalmasına neden oldu.
Artan belirsizliklerle piyasalarda risk algısı yükselirken, altın ve ABD’nin 10 yıllık tahvili gibi güvenli liman olarak nitelendirilen varlıklara talebin arttığı gözlemlendi.
ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi bu gelişmelerle haftanın son işlem gününde yaklaşık 7 baz puan azalarak yüzde 1,56’ya gerilerken, altının ons fiyatı hafta içinde 1.856 doları görmesinin ardından bu seviyeden gelen tepki alımlarıyla kayıplarını kısmen telafi etti ve haftayı yüzde 0,65 azalışla 1.891 dolardan tamamladı.
Analistler, gelecek hafta ABD ve Çin’de açıklanacak enflasyon verilerinin yatırımcıların odağında olacağını kaydederek, bu verilerde öngörülerin aşılması halinde enflasyonist endişelerin ve buna bağlı olarak risk algısının artabileceğini bildirdi.
Dolar endeksi bu gelişmelerle dalgalı bir seyir izlese de yükseliş eğilimini üst üste ikinci haftaya taşıyarak yüzde 0,1 artışla 90,1 seviyesine çıktı.
Küresel bazda enflasyon endişelerinin ortaya çıkmasında önemli rol oynayan emtia fiyatları da haftayı karışık bir seyirle tamamladı. Bakırın libresi haftayı yüzde 2,3 değer kaybıyla 4,5 dolardan tamamladı.
Brent petrolün varil fiyatı Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) petrol üretimini kademeli olarak artırma yönündeki tutumlarını değiştirmemesine karşın ekonomilerdeki toparlanmaya ilişkin iyimserlikle artış eğiliminde hareket ederek yükseliş eğilimini üst üste ikinci haftaya taşıdı. Haftayı yüzde 3,9 artışla 71,6 dolardan tamamlayan Brent petrolün varil fiyatı, hafta içinde Mayıs 2019’dan bu yana en yüksek seviye olan 72 doları gördü.
Bu hafta kripto para piyasalarında nispeten sakin bir seyir gözlemlendi. Bitcoin hafta içinde 39 bin 450 dolara kadar yükselse de Tesla Üst Yöneticisi Elon Musk’un sosyal medya platformu Twitter üzerinden Bitcoin’e ilişkin olumsuz paylaşımı sonrası gerileyerek 36 bin dolar seviyesine indi.
New York borsası sınırlı da olsa yükseldi
Bu hafta ABD gündeminin odağında istihdam verileri dışında Fed’in para politikasına ilişkin olası ipuçları içerebileceği gerekçesiyle Bej Kitap raporu bulunurken, raporda, ABD ekonomisinin mayısta ılımlı bir hızla genişlediği belirtilerek, artan fiyat baskılarının ise özellikle girdi maliyetleri tarafında güçlü bir şekilde hissedildiği kaydedildi.
Analistler, güçlü istihdam verileri ve Bej Kitap raporunda da değinilen enflasyonist baskılar sebebiyle Fed’in parasal genişlemede yolun sonuna geldiği ve varlık alımlarının azaltılmasının tahminlerden önce başlayabileceğine ilişkin tartışmaların artık daha yüksek sesle dile getirildiğini aktardı.
Bununla birlikte, Fed’in yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sonrası piyasadaki likidite sıkışıklığını hafifletmek amacıyla satın aldığı özel sektör tahvillerini satmaya başlayacağını ve yıl sonun kadar bu satışları tamamlayacağını duyurduğuna dikkati çeken analistler, söz konusu adımın 13,7 milyar dolarla sınırlı olsa da özel sektör tahvil faizlerinde yukarı yönlü hareketi tetikleyebileceğini bildirdi.
ABD Başkanı Joe Biden’ın asgari kurumlar vergisi oranını yüzde 15 olarak uygulama teklifi ve yüzde 28 kurumlar vergisi çabalarından vazgeçilmeyeceğine ilişkin haberlerin yanı sıra ABD’nin, Çinli, çoğu savunma sektöründe faaliyet gösteren 58 şirkete yatırım yasağını uygulamaya başlaması da risk algısını artıran diğer etkenler oldu.
Analistler, söz konusu gelişmelere karşın ekonomik toparlanmada güçlü bir seyre işaret eden makro ekonomik verilerle ABD pay piyasalarında yükseliş eğiliminin korunduğunu kaydederek, imalat sanayi ve hizmet sektörü PMI verilerinin sırasıyla 62,1 ve 70,4 ile tarihi zirvesine yükseldiğini, ISM imalat dışı endeksinin de yükseliş eğilimini sürdürerek 64’e ulaştığını hatırlattı.
Söz konusu gelişmelerle sınırlı da olsa alıcılı bir seyir izleyen New York borsasında, haftalık bazda Nasdaq endeksi yüzde 0,48, S&P 500 endeksi yüzde 0,61 ve Dow Jones endeksi de yüzde 0,66 değer kazandı.
7 Haziran ile başlayan haftanın veri takviminde, salı dış ticaret dengesi, çarşamba toptan stoklar, perşembe TÜFE ve hazine bütçe dengesi ve cuma Michigan Üniversitesi Tüketici Güven Endeksi verileri takip edilecek.
Avrupa’da endeksler rekor kırmaya devam etti
Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) Pandemi Acil Varlık Alım Programı’nı (PEPP) 10 Temmuz’daki toplantıda azaltmayabileceğine ilişkin tahminlerin piyasalarda gittikçe ağırlık kazanması, Kovid-19 aşılamalarının olumlu sonuçları ve tarihi yüksek seviyelere yükselen hizmet sektörü PMI verileriyle Avrupa borsaları alış ağırlıklı bir seyir izlerken, gelecek hafta gözler ECB’nin faiz kararı ve ECB Başkanı Christine Lagarde’ın yapacağı açıklamalara çevrildi.
Analistler, Avrupa’da gerilemeye başlayan enflasyon beklentilerinin ECB’nin ultra gevşek para politikasını ve varlık alım programını bir süre daha devam ettireceğine ilişkin iyimserliği artırdığını söyledi.
Enflasyona ilişkin endişelerin azalmasıyla Fransa, İtalya ve İspanya 10 yıllık tahvil faizleri düşüş eğilimlerini üst üste üçüncü haftaya taşırken, Almanya’nın 10 yıllık tahvil faizleri yüzde eksi 0,21’e geriledi.
Avrupa’da Kovid-19 salgınıyla mücadelede önemli yol kat edildiğini aktaran analistler, hafta içinde İngiltere’de salgının başlangıcından bu yana ilk kez Kovid-19 kaynaklı bir ölüm yaşanmamasının risk iştahını güçlendirdiğini kaydetti.
Avro Bölgesi’nde 55,2’ye yükselen hizmet sektörü PMI tüm zamanların en yüksek seviyesine işaret ederken, 62,9 olarak gerçekleşen İngiltere hizmet sektörü PMI son 24 senenin en yükseğine çıktı.
Avro/dolar paritesi bu gelişmelerle haftayı yüzde 0,2 azalışla 1,2168’den tamamladı.
Almanya ve Fransa borsalarında rekorların kırıldığı haftada, İtalya’da Ekim 2008’den bu yana en yüksek seviye görüldü.
Haftalık bazda Almanya’da DAX endeksi yüzde 1,11 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,49 artışla haftalık kapanış rekoru kırarken, İtalya’da MIB 30 endeksi 1,60 ve İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,66 yükseldi.
Gelecek hafta; pazartesi Almanya’da fabrika siparişleri, salı Avro Bölgesi’nde Gayrisafi Yurt içi Hasıla (GSYH), Almanya’da sanayi üretimi ve ZEW Beklenti Endeksi, çarşamba Almanya’da dış ticaret dengesi, perşembe ECB’nin faiz kararı ile devamında ECB Başkanı Lagarde’ın açıklamaları ve İngiltere’de sanayi üretimi verileri takip edilecek.
Asya piyasaları satıcılı seyretti, Güney Kore pozitif ayrıştı
Asya borsalarında bu hafta karışık sinyaller veren makro ekonomik veriler ve özellikle Çin’de artan enflasyon endişeleriyle satıcılı bir seyir izlenirken, haftaya Çin’de açıklanacak TÜFE verileri yatırımcıların odağında bulunuyor.
Analistler, ABD ile Çin arasındaki anlaşmazlıkların büyüyebileceği ihtimali ve 51 seviyesine gerileyen imalat sanayi PMI verisinin risk algısını artırdığını belirtti. ABD hafta içinde Çinli, çoğu savunma sektöründe faaliyet gösteren 58 şirkete yatırım yasağını uygulamaya başlamıştı.
Bununla birlikte, bu hafta Avustralya ve Hindistan Merkez Bankası beklentiler doğrultusunda politika faizinde değişikliğe gitmezken, Hindistan Merkez Bankası Kovid-19’un ekonomik etkileriyle mücadele etmek için tahvil alım programı başlatacağını duyurdu.
Bu hafta Japonya’da açıklanan sanayi üretimi aylık bazda yüzde 2,5 artsa da tahminlerin altında kalırken, imalat sanayi PMI 53’e yükseldi.
Bu gelişmelerle, bu hafta Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,71, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,25 değer kaybederken, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,6 değer kazandı.
7 Haziran ile başlayan haftanın veri takviminde, pazartesi günü Çin’de dış ticarete dengesi, salı Japonya’da ödemeler dengesi ve GSYH, çarşamba Çin’de TÜFE ve ÜFE ile perşembe Japonya’da ÜFE verileri takip edilecek.
Yurt içi piyasalar pozitif seyretti
Yurt içi piyasaların odağında bu hafta TÜFE ve büyüme verileri bulunurken, dolar kurunun dalgalı seyrettiği haftada BIST 100 endeksi, söz konusu verilerin beklentilerden iyi gelmesi ve dünya genelindeki ekonomik aktivitede görülen toparlanmanın etkisiyle haftayı yükselişle tamamladı.
Türkiye, 2021’in ilk çeyreğinde yüzde 7 büyüyerek AA Finans’ın beklenti anketine katılan ekonomistlerin yüzde 6,4’lük tahminlerini geride bırakırken, enflasyon da yıllık bazda 7 ayın ardından ilk kez gerileyerek yüzde 16,59’a indi.
Öte yandan, hafta içinde Türk lirası mevduatları için stopaj desteği uygulamasında süre 31 Temmuz 2021’e uzatılırken, söz konusu kararın banka hisselerine olumlu yansıdığı görüldü.
Bu gelişmelerle BIST 100 endeksi alıcılı bir seyir izleyerek haftayı yüzde 0,76 artışla 1.432,93 puandan tamamladı. Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 1.470 puanın önemli direnç, 1.390 ve 1.360 seviyelerinin destek konumunda olduğunu söyledi.
Türk lirası ise ABD’de açıklanan istihdam verileriyle birlikte gelişmekte olan ülke para birimlerindeki satış baskısına paralel değer kaybetti. Dolar/TL 8,7738 ile zirvesini görmesinin ardından bir önceki hafta kapanışına göre yüzde 1,2 değer kazanarak 8,6626 seviyesinden kapanış yaptı.
Analistler, dün akşam Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı 135 milyar metreküplük yeni doğalgaz rezervinin gelecek hafta pay piyasalarına olumlu yansıyabileceğini söyledi.
7 Haziran haftasında yurt içinde pazartesi Hazine nakit dengesi, perşembe işsizlik ve cuma günü sanayi üretimi ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın yayınlayacağı beklenti anketindeki veriler takip edilecek.