Bildirim Gönderen Kesimler Açısından;

• – Bildirimlerin elektronik imzayla güvenli toplanması,
• – Bilginin seri bir şekilde, aracısız olarak anında kamuyla paylaşımı,
• – 7/24 esasına göre bildirim gönderim imkanı,
• – Kağıt tasarrufu ve bürokrasi azaltımı,

Yatırımcılar Açısından;

• Bilgiye eş anlı olarak seri bir şekilde ulaşım,
• – Ortaklıklara ilişkin güncel genel bilgilere tek kanaldan hızlı ulaşım imkanı,
• – KAP internet sitesinden anlık veya geçmişe dönük bildirimlere ücretsiz erişim imkanı,
• – Ortaklıklar bazında belirli finansal tablo kalemlerini karşılaştırabilme olanağı,
• – Elektronik arşiv – bildirim türüne, gönderen şirkete, konulara göre geçmişe dönük bilgi sorgulama imkanı,
• – Bildirim şablonları yoluyla bilgi kalitesinin artırılması.

Düzenleyici Otoriteler Açısından;

• – Düzenleyici kurumların asli görevlerine odaklanmaları yolunda bir adım,
• – Kağıt tüketimi ve bürokrasi azaltımı,
• – Kullanıcıların ihtiyaçları doğrultusunda bildirimlerde bulunması gereken asgari unsurlar tanımlanarak, bilgi kalitesinin artırılması, tam, anlaşılır, ihtiyaca uygun ve doğru bilginin kamuya açıklanmasının sağlanması.

Sermaye piyasası ve Borsa mevzuatı uyarınca kamuya açıklanması gerekli bildirimlerin elektronik imzalı olarak iletildiği ve kamuya duyurulduğu elektronik sistemdir.

Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) ‘Kamuyu Aydınlatma Platformu Tebliğ’i kapsamında, kamuya açıklanacak her türlü bilgi ve belgenin Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP)gönderilmesi gerekmektedir.

İşletimi Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş (MKK)-Kaydi Sistem Müdürlüğü tarafından yürütülmekte olan sistem, 7/24 esasına göre çalışmaktadır. Uygulama, tüm Türkiye’ye yayılmış 600’ü aşkın şirketi ve 3000’i aşkın kullanıcıyı kapsamaktadır.

Sistem , tüm kesimlerin doğru, anlaşılır, tam bilgiye, internet üzerinden eş anlı ve düşük maliyetle erişebilmelerine imkan tanıyacak şekilde tasarlanmıştır. Ayrıca, geçmişe dönük bilgilere de kolay ve düşük maliyetle erişim imkanı sağlayan elektronik bir arşiv niteliğindedir.

KAP’a bildirimler, elektronik sertifikalar kullanılmak suretiyle gönderilmektedir. Bu bağlamda ortaklıklar, bildirimlerin yapılmasını aksatmayacak sayıda, geçerli elektronik sertifika bulundurmakla yükümlüdürler.

Borsa İstanbul’da işlem görmek üzere sermaye piyasası araçlarını ilk defa halka arz edecek ortaklıkların sermaye piyasası araçlarının ve ilk defa kayda alma başvurusunda bulunacak fonların katılma paylarının kayda alma talebiyle Kurul’a başvuru yapıldığı tarihte, elektronik sertifika hizmet sağlayıcısına, elektronik sertifika başvurusunda bulunulmuş olması gerekmektedir. Borsa tarafından kotasyon kararı veya pazar kaydına/listesine alma kararı verilebilmesi için elektronik sertifikaların alınmış olması şartı aranmaktadır.

KAP sistemine, sermaye piyasası araçları Borsa İstanbul’da  işlem gören ortaklıklar ile borsa yatırım fonlarının yanısıra yatırım kuruluşları, yatırım fonları, emeklilik yatırım fonları, yabancı yatırım fonları, işlem görmeyen yatırım ortaklıkları, portföy yönetim şirketleri de bildirim gönderebilmektedir. Bağımsız denetim şirketleri ise, bağımsız denetim zorunluluğu olan dönemlere ilişkin finansal raporları elektronik ortamda imzalayarak, kamuya açıklanmak üzere ilgili ortaklığa elektronik ortamda göndermektedirler.

MKK’nın görevleri nelerdir?

6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun (SPKn) 13 üncü maddesinde kaydi sermaye piyasası araçlarına ilişkin hakların MKK tarafından izleneceği ve kayıtların MKK tarafından oluşturulan elektronik ortamda tutulacağı düzenlenmektedir.

6362 sayılı SPKn’nun 81’inci maddesi uyarınca MKK’nın görev ve yetkileri aşağıdaki gibidir:

• (1) Merkezi Kayıt Kuruluşu, sermaye piyasası araçlarının kaydileştirilmesine ilişkin işlemleri gerçekleştirmek, kaydileştirilen bu araçları ve bunlara bağlı hakları, elektronik ortamda, üyeler ve hak sahipleri itibarıyla kayden izlemek, bu araçların merkezî saklamasını yapmak üzere kurulmuş, özel hukuk tüzel kişiliğini haiz anonim şirkettir.
• (2) MKK’nın kuruluş, faaliyet, üyelik, çalışma ve denetim esasları, gelirleri ve kâr payı dağıtım esasları Kurul tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.
• (3) MKK, birinci fıkrada yer alan görevlerin yanı sıra aşağıda sayılan faaliyetleri de yerine getirir:

     a) 6102 sayılı Kanun ve ilgili diğer mevzuatta yer alan kurumsal yönetim ilkelerine şirketlerin uyumunu sağlamaya yönelik olarak şirketler ile ortaklarının ve yatırımcılarının iletişiminin sağlanabileceği elektronik bir platform oluşturmak

      b) Sermaye piyasalarına ilişkin verilerin tek bir noktada toplanmasını sağlamaya yönelik elektronik bir veri bankası oluşturmak, Kurulun belirleyeceği ilkeler çerçevesinde verilerin kullanımını sağlamak

    c) Kurul tarafından sermaye piyasası ve ilgili mevzuat çerçevesinde verilen diğer görevleri ve düzenlemelerin gerektirdiği işlemleri yapmak

     ç) İlgili mevzuata göre yetkilendirilmek kaydıyla, lisanslı depolar tarafından düzenlenen ürün senetlerinin kaydileştirilmesine, bunların ve bunlara bağlı hakların elektronik ortamda kayden izlenmesine ilişkin işlemleri yürütmek ve bunlara ilişkin platform oluşturmak

• (4) Kurul tarafından çıkarılan düzenlemeler çerçevesinde MKK, iş ve işlemleri ile ilgili olarak gerekli gördüğü hususlarda üyelerinden bilgi ve belge istemeye ve inceleme yapmaya yetkilidir. Üyeler, MKK’nın görev alanına giren hususlarda özel mevzuatında yer alan hükümlere dayanarak bilgi vermekten imtina edemezler.
• (5) MKK ve üyeleri, kayıtların yanlış tutulmasından dolayı hak sahiplerinin uğrayacağı zararlardan kusurları oranında sorumludur.
• (6) Kurul, MKK’nın gözetim ve denetim merciidir. Kurul, sermaye piyasası araçlarının kayden izlenmesi ile gerekli gördüğü diğer hususların yerine getirilmesini, her türlü bilgi ve belgenin yazılı ya da elektronik ortamda, talebi üzerine veya düzenli olarak gönderilmesini MKK ile bu kuruluşun üyelerinden isteyebilir.

SPKn 13 üncü ve 81 inci maddeleri ve MKK Yönetmeliği ile MKK’nın görev ve yetkilerinin çerçevesi çizilirken, MKK nezdinde tutulacak kayıtların tabi olacağı usul ve esaslar ise SPK tarafından çıkarılan Kaydileştirme Tebliği ile belirlenmiş bulunmaktadır. Tebliğle MKK üyelerinin kimler olabileceği, bunlara ilişkin hesap ve işlemlerin niteliği ve işlemlerin yerine getirilmesine ilişkin esaslar düzenlenmiştir.

Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. (MKK), Türk Sermaye Piyasalarının Merkezi Saklama Kuruluşu olarak üyelerine kayıt, takas ve saklama hizmetlerini sunmaktadır. MKK, ayrıca Ar‑Ge merkezi işlevi ve kendi kaynaklarıyla e‑MKK Bilgi Portalı altında geliştirdiği sistem ve platformlar ile üye kurumlar, ihraççılar, yatırımcılar ve diğer tüm piyasa katılımcılarına katma değerli hizmetler sunmaktadır.

Yatırım fonları yatırımcılara üç farklı şekilde maliyet getirebilmektedirler. Bunlardan birincisi alım satım nedeniyle yatırımcılardan kesilen komisyonlardır. Ancak bu tür komisyonlar zorunlu değildir ve fonlar bunu uygulayıp uygulamamakta serbesttir. Uygulamak istemeleri durumunda ise fon iç tüzüğü ve izah namesinde giriş çıkış komisyonlarının nasıl hesaplandığına yer verilmesi gerekmektedir.
İkinci maliyet unsuru olan yönetim ücreti fon kurucusuna fonun yönetimi karşılığında ödenen ücrettir. Genel olarak fon giderleri arasında en büyük payı fon yönetim ücreti almaktadır.
Yatırımcılar açısından katlanılması gereken diğer maliyet unsuru fonun işletilmesi sırasında fon varlığından yapılan harcamalardır. Bu harcamalar fon varlıklarından karşılandığı için birim pay fiyatını ve fonun getirisini azaltmakta ve bu etkinin yatırımcılar tarafından anlaşılması daha güç olmaktadır. Bu harcamalar fonun büyüklüğü ile orantılı olup, portföy büyüklüğü daha büyük olan fonun harcamaları da tutar olarak daha fazla olmaktadır. Bu nedenle bu harcamaların büyüklüğünü doğru ölçebilmek için toplam harcama tutarının fonun toplam değer büyüklüğüne bölünmesi ile hesaplanan gider oranlarının kullanılması gerekmektedir. Fonun gider oranı ne kadar yüksekse, getiri üzerindeki olumsuz etkisi de o kadar fazla olmaktadır. Bu nedenle farklı fonlar karşılaştırılırken gider oranları da dikkate alınması gereken önemli bir faktördür. Yatırımcılar yatırım yaptıkları fonun gider oranlarını ve büyüklüklerini fon iç tüzüğünden ve izah namesinden öğrenebilmektedir. Ayrıca Kamuyu Aydınlatma Platformunun (KAP) İnternet sitesinde fonların gider oranlarına ilişkin bilgilere yer verilmektedir. Fon yönetim ücretleri ve giriş çıkış komisyonlarına ilişkin bilgiler fon kurucularının internet sitelerinde açıklanmaktadır.
Portföylerinden karşılanacak giderler, performansı doğrudan etkilemesi nedeniyle yatırımcıların yatırım kararında önemli rol oynamaktadır. Dolayısıyla bu giderlere üst sınır getirilmesi, yatırımcıların fonlarından elde edecekleri gelirler üzerinde olumlu etki yaratmaktadır.
Buna göre fondan karşılanan yönetim ücreti, aracılık komisyonları, tescil ve ilan giderleri gibi tüm giderlerin toplamı, III-52.1 sayılı “Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği”nde (Tebliğ) belirlenen oranları aşamayacaktır.
Yatırım fonlarının varlıklarından karşılayabileceği harcamalar şunlardır:
– Fon Yönetim Ücreti
Fon yönetim ücreti fonun yönetimi karşılığında ödenen ücrettir. Fon yönetim ücreti her gün için fon toplam değerinin belirli bir oranı olarak hesaplanmaktadır. Fon yönetim ücreti oranına fon izah namelerinde yer verilmektedir.
-Kurul Ücreti
Takvim yılı esas alınarak, her üç aylık dönemin son iş gününde, o günkü fon toplam değerine Kurulca belirlenen oran (mevcut durumda yüz binde 5) uygulanarak Kurul ücreti ödenir.
– Tescil ve İlan Giderleri
Fonların ticaret siciline tescil edilen belgelerin masrafları fon varlıklarından karşılanabilmektedir. Ancak fonların reklam amaçlı ilanlarını fon kurucuları karşılamak zorundadır.
– Bağımsız Denetim Ücreti
Fonların yıllık dönemler itibarıyla hazırladıkları finansal tablolar ilgili hesap döneminin son günü itibarıyla hazırlanan portföy raporları ile birlikte bağımsız denetimden geçmekte olup,  bu kuruluşlara ödenen ücretler fon varlıklarından karşılanmaktadır.
– Saklama Ücreti
Fonların varlıklarının saklanması karşılığında saklayıcı kuruluşlara ödedikleri ücretleridir.
– Fonun Yükümlüsü Olduğu Vergiler
Fonlar yükümlüsü oldukları vergileri de yine fon varlıklarından karşılayarak ödemektedirler.
– Diğer Giderler
Yatırım fonlarının yaptıkları menkul kıymet alım satımları nedeniyle yatırım kuruluşlarına ödedikleri komisyonlar da fon varlıklarından karşılanmaktadır. Yatırım fonlarının uygulayacakları komisyon oranları izahnamelerinde belirtilmektedir. Ayrıca varlıkların nakde çevrilmesi ve transferinde ödenen her türlü vergi ve resimler, alınan kredilerin faizi, portföye alımlarda ve portföyden satımlarda ödenen kürtajlar ve karşılaştırma ölçütü giderleri fon varlıklarından karşılanarak ödenmektedir. Ayrıca Kurulca uygun görülecek diğer harcamalar da fon varlıklarından karşılanır.